Wstęp / Co się u nas studiuje / ADHD
ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) lub zaburzenie hiperkinetyczne lub zaburzenie uwagi z nadpobudliwością to choroba obejmująca:
Trudności mają charakter przewlekły i nie są spowodowane zaburzeniami neurologicznymi, sensorycznymi, motorycznymi ani upośledzeniem umysłowym. Zaburzenia te występują 3-9 razy częściej u chłopców w porównaniu do dziewcząt, częstość występowania w populacji dzieci do 18 roku życia szacuje się na 3–18%. W 40–50% przypadków zespół ten utrzymuje się do wieku dorosłego.
Przyczyny to:
1. Genetyczne.
Badania wykazały, że ADHD ma podłoże genetyczne – mężczyźni z ADHD są 5 razy bardziej narażeni na to, że ich dzieci będą cierpieć na to zaburzenie.
2. Epigenetyka.
W porównaniu z genetyką odgrywają one znacznie mniejszą rolę, do najczęściej wymienianych wpływów zaliczają się:
Leczenie ADHD wymaga kompleksowego podejścia na poziomie współpracy rodziców z nauczycielami, psychologami, neurologami i psychiatrami. Środowisko rodzinne, w którym dziecko dorasta, jest kluczowe – dysharmonijne, niestabilne i zawodne relacje w rodzinie, zaniedbania, nieproporcjonalne kary i zdezorganizowany tryb życia mają negatywny wpływ. Dzieci mogą zareagować na to wszystko pogorszeniem zachowania.
Badając wpływ diety na ADHD, wykazano, że może ona wpływać na zachowanie i nastrój dzieci z ADHD, ale nie jest przyczyną.
Badania pokazują, że zmiany nawyków żywieniowych mogą redukować objawy tej choroby. Stwierdzono, że dzieci z ADHD często mają niezdrowe nawyki żywieniowe lub brak odpowiednich składników odżywczych. Ciekawym punktem widzenia, który wyznacza kierunek dalszych badań, jest podzielenie pojęcia diety na dwa główne formuły:
1. Zachodnia.
Ta formuła żywieniowa charakteryzuje się wysokim spożyciem:
Jednocześnie typowe jest minimalne spożycie owoców, warzyw i ryb.
2. Zdrowy.
Jest to model diety o wysokiej zawartości:
Wiąże się to z wyższą zawartością kwasów tłuszczowych omega-3, witamin z grupy B i błonnika, które są najczęściej wymienianymi czynnikami mającymi większy wpływ na objawy behawioralne.
Stwierdzono, że jedzenie według zachodniej formuły żywieniowej wiąże się z ponad dwukrotnie większym ryzykiem zdiagnozowania ADHD. Na tej podstawie opracowano również definicję dostosowań dietetycznych dla dzieci dotkniętych ADHD:
1. Regularność i odpowiednia wielkość porcji.
Układ nerwowy źle reaguje na długotrwałe głodzenie, zbyt małe lub odwrotnie duże porcje jedzenia. Największy wpływ mają wahania poziomu cukru we krwi, które objawiają się zmęczeniem i utratą koncentracji.
2. Dieta o niższych wartościach glikemicznych.
Dzieci z nawykiem spożywania dużych ilości cukru są zawsze niespokojne, agresywne i niezdolne do koncentracji przez dłuższy czas. Warto zatem zmodyfikować jadłospis tak, aby pokazywał niższe wartości indeksu i ładunku glikemicznego.
3. Białko odpowiedniej jakości.
Zasada ta nabiera szczególnego znaczenia w sytuacjach, gdy na poszczególnych etapach rozwoju dziecka dochodzi do długotrwałego zmniejszonej podaży białka. Będzie to miało negatywny wpływ nie tylko na rozwój fizyczny, ale także psychiczny.
4. Wystarczająca ilość błonnika.
Błonnik odgrywa tu rolę głównie w powiązaniu z mikroflorą jelitową, która odpowiada za większość produkcji serotoniny w organizmie.
5. Wystarczające źródła kwasów omega-3.
Tłuszcze Omega-3 mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie mózgu, u dzieci dotkniętych ADHD ich suplementacja wpływa pozytywnie.
6. Wystarczająca ilość witamin i minerałów.
Wielokrotnie stwierdzono, że u dzieci z ADHD występuje niższy poziom minerałów – głównie cynku, żelaza, magnezu, wapnia i fosforu. Jednocześnie wiemy, że witaminy z grupy B pomagają w tworzeniu neuroprzekaźników. Niedobór tych substancji może prowadzić do zaburzeń funkcji poznawczych (lęk, agresywność, zaburzenia snu).
7. Wystarczająca ilość przeciwutleniaczy.
Przeciwutleniacze poprawiają funkcje mózgu - koncentrację, pamięć, uczenie się i zdolności motoryczne.
8. Reżim picia.
Brak płynów powoduje odwodnienie organizmu, na co komórki mózgowe są bardzo wrażliwe. Prowadzi to do bólów głowy, drażliwości, a nawet zaburzeń psychicznych.
9. Używanie przypraw.
Szereg ziół i przypraw wspomaga pracę mózgu i chroni go przed różnymi zaburzeniami. Najczęściej cytowane to:
10. Unikanie niepożądanych substancji i żywności.
Badania konsekwentnie wskazują, że niektóre dodatki (barwniki, słodziki, konserwanty, wzmacniacze smaku) mają tendencję do sprzyjania typowym objawom ADHD.
Jednocześnie eksperymentuje się z dietami eliminacyjnymi, w ramach których usuwa się z diety pokarmy będące potencjalnymi alergenami, które mogą wpływać na nastrój i zachowanie dzieci:
Badania wykazały, że wyeliminowanie tych pokarmów doprowadziło do złagodzenia objawów u 70% dzieci z ADHD.
Miluše Heryšerová
Ponieważ jestem z wykształcenia technologiem chemicznym, a jednocześnie zawodowo zajmuję się notyfikacją suplementów diety, studiowanie i ocenianie poszczególnych składników żywności czy suplementów diety to dla mnie zarówno zabawa, jak i chleb powszedni. Mimo, że wiem po co dodawane są do żywności określone substancje i jakie jej właściwości nadają, to moim głównym celem było unikanie tych składników w żywności. Chciałam jednak poszerzyć swoją wiedzę i zrozumieć, w jaki sposób organizm człowieka gospodaruje poszczególnymi makro i mikroskładnikami oraz jaki ma to wpływ na nasz organizm. Długo więc poszukiwałam dalszej edukacji, która pomogłaby mi zrozumieć związek pomiędzy tym, co jemy, a zdrowiem człowieka. Jednocześnie zależało mi na możliwości ułożenia zbilansowanego menu dla osób o indywidualnych wymaganiach. Bardzo się cieszę, że zdecydowałam się na kurs zdalny Doradca Żywienia i Suplementacji, który przybliżył mi sposób postrzegania jedzenia z perspektywy kultury Wschodu i Zachodu, a szczególnie pomógł mi zrozumieć, jak i dlaczego warto wzbogacać swoją dietę w określone produkty spożywcze w związku z chorobami człowieka lub nietolerancjami pokarmowymi. Chciałbym podziękować Panu Jelínkowi za stworzenie kursu, który całkowicie spełnił moje oczekiwania, całą organizację, treść kursu, przejrzystość poszczególnych tematów i nowoczesną koncepcję całego kursu. Jednocześnie doceniam możliwość wypróbowania w praktyce przygotowywania menu z wykorzystaniem gry ZOF. Zdecydowanie chcę się dalej kształcić w innych dziedzinach i kontynuować naukę na innych kursach prowadzonych przez pana Jelínka.
Zuzana Bazalová
Mapy myśli i wyróżnione główne tematy są naprawdę świetne – gdybyśmy byli na studiach poprowadził mnie do właściwej formy nauki, uniknąłbym wielu niepotrzebnych błędów i niepowodzeń. Średnio jedna mapa zajmuje mi więcej czasu niż bym chciał, ale idzie mi to coraz szybciej i lepiej. Umiejętność zapamiętania tematu jest dla mnie bezcenna.
Jana Chalupná
Dziękuję bardzo za kurs, był cudowny, wiele wiedzy już wdrażam w swoją wiem o tym, ponieważ prowadzę firmę zajmującą się zdrową żywnością Swoją wiedzę będę mógł wykorzystać także w kontaktach z klientami. To wspaniale, że to robisz możemy wrócić do programu nauczania i powtórzyć i pogłębić zdobytą wiedzę. Jestem bardzo szczęśliwy skorzystałem z okazji i jeszcze raz bardzo dziękuję za wspaniałe i pożyteczne badanie. Życzę wielu kolejnych zadowolonych absolwentów Państwa kursów.
