Minerały zawarte są w organizmie w niewielkich ilościach – łącznie stanowią około 4 procent masy ciała. Te substancje nieorganiczne są niezbędne w całym szeregu procesów życiowych, są m.in. integralną częścią struktury enzymów antyoksydacyjnych (dla peroksydazy glutationowej jest to selen, dla dysmutazy ponadtlenkowej jest to cynk, miedź i mangan). Podobnie jak witaminy, nasz organizm nie jest w stanie ich wytworzyć, więc musimy je przyjmować dieta lub sposób picia.
Ze względu na ich całkowitą ilość w naszym organizmie dzielimy je na dwie kategorie:
Wapń, magnez, chlor, fosfor, potas, sód i siarka. Mierzymy ich ilość w gramach na miligramy.
Ilość potrzebna do utrzymania dobrego zdrowia jest bardzo mała i mierzona w mikrogramach. Należą do nich na przykład chrom, jod, cynk, selen, żelazo itp.
Jest to jeden z najbardziej znanych minerałów. Często brakuje go we współczesnej diecie, co wynika z niechęci społeczeństwa do spożywania pokarmów zawierających go w dużej ilości w jego naturalnej postaci lub małej przydatności biologicznej ze względu na łączenie z substancjami ograniczającymi jego wchłanianie. Nie oznacza to jednak, że wapń jest minerałem niedoborowym. W naszej populacji zazwyczaj zdarzają się sytuacje, w których mamy nadmiar tego pierwiastka. Powodem jest spożywanie twardej wody, zawartość soli wapnia stosowanych jako dodatki, duże spożycie produktów mlecznych, a także brak magnezu, który wpływa na stopień wchłaniania tego pierwiastka.
Wapń jest niezbędnym składnikiem kości i zębów, który pomaga zapewnić siłę i kształt. Stosunkowo niewielka ilość zawarta jest w osoczu krwi, gdzie pomaga w przenikaniu składników odżywczych przez błony komórkowe. Jest także niezbędny do prawidłowego krzepnięcia krwi i pracy mięśni (wraz z magnezem wpływają na koordynację nerwowo-mięśniową – większa ilość wapnia powoduje zwiększone napięcie mięśniowe, większa ilość magnezu ma działanie relaksujące ). Wystarczające i długotrwałe przyjmowanie łatwo przyswajalnej formy wapnia jest na przykład ważną profilaktyką w walce z osteoporozą.
Najbardziej znanym i stosunkowo bogatym źródłem wapnia są produkty mleczne. Ich zawartość jest bardzo zróżnicowana w zależności od produktu (najmniej mleka, najwięcej serów i twarogów). Innymi atrakcyjnymi źródłami są mak (najbogatsze źródło wapnia w historii), migdały, orzechy nerkowca i figi.
DDD: dorośli 800 mg/dzień.
Magnez bierze udział w wytwarzaniu energii, odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu nerwów i rozluźnieniu mięśni, jest ważnym pierwiastkiem w budowie kości i zębów. Razem z wapniem i potasem reguluje rytm serca i krzepnięcie krwi oraz pomaga w produkcji i wykorzystaniu insuliny. Regularne i odpowiednie spożycie magnezu może pomóc w zapobieganiu cukrzycy typu 2. Populacja na ogół cierpi na jego niedobór ze względu na niskie spożycie lub nadmiar wapnia, który w takich sytuacjach hamuje metabolizm magnezu.
Dobrym źródłem magnezu są produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, orzechy, drożdże piwne, ciemnozielone warzywa liściaste, kakao, czekolada, pochodzenia zwierzęcego, niektórzy przedstawiciele fauny morskiej (skorupiaki, mięczaki).
DDD: dorośli 375 mg/dzień.
Potas jest trzeci najobficiej występujący minerał w organizmie. Razem z innymi minerałami pomaga przewodzić impulsy nerwowe oraz reguluje tętno i ciśnienie. Jego istotna rola polega także na utrzymaniu odpowiedniej ilości płynów w komórkach (w tym przypadku jest to tzw. przeciwnik sodu, który wpływa na ilość płynów zewnątrzkomórkowych). Potas wspomaga również przemianę cukru we krwi w glikogen (magazynowaną formę energii magazynowaną w wątrobie i mięśniach). Jest to naturalny środek moczopędny.
Potas jest bogato reprezentowany w świeżych owocach i warzywach, dobrym jego źródłem jest także mięso (drób) i produkty mleczne.
RDA: 2 g/dzień
Sód jest drugorzędnym kationem płynu zewnątrzkomórkowego. Bardzo ważną rolą sodu jest utrzymanie niezbędnego ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych. W ten sposób organizm jest chroniony przed nadmierną utratą płynów. Sód odgrywa także rolę w utrzymaniu prawidłowej pobudliwości mięśni i przepuszczalności błon komórkowych. Nadmiar sodu powoduje zatrzymanie płynów, co może skutkować wysokim ciśnieniem krwi. Może również dojść do uszkodzenia powierzchni żołądka (żołądek może zostać dodatkowo uszkodzony przez enzymy trawienne), zwiększonej łamliwości kości (zwiększonemu wydalaniu sodu towarzyszy zwiększone wydalanie wapnia) i tworzeniu się kamieni nerkowych.
Niedobór sodu zwykle nie wynika z jego niewystarczającego spożycia, ale ze zwiększonej retencji wody lub zwiększonego wydalania tego minerału. Zatrzymanie wody może powodować nieprawidłowe wydzielanie hormonu antydiuretycznego, wzmożone wydalanie występuje przy silnych wymiotach, intensywnym poceniu się oraz w niektórych chorobach nerek. Niedobory sodu obserwowano u osób obciążonych wyjątkowo dużym obciążeniem fizycznym (maratończycy, triathloniści). Niedobór sodu powodowany jest także przez szereg leków, np. leki moczopędne, niesteroidowe leki przeciwzapalne, opiaty, leki przeciwdepresyjne itp. Niedobór sodu może objawiać się bólami głowy, wymiotami, osłabieniem mięśni, drgawkami, dezorientacją.
DDD : 500 mg / dzień (odpowiada np. 1,25 g soli kuchennej).
Selen działa jako bardzo silny antyoksydant (wchodzi w skład ważnego enzymu antyoksydacyjnego – peroksydazy glutationowej), co ma związek z jego powiązaniem z pracą układu odpornościowego (brak selenu w diecie osłabia układ odpornościowy). Stosowany jest także w profilaktyce zaćmy i zwyrodnienia plamki siatkówki – głównych przyczyn zaburzeń widzenia u osób starszych. Jest niezbędna do prawidłowego wzrostu, płodności i zapobiegania różnym chorobom.
Zawartość selenu w żywności jest bardzo zmienna i zależy od ilości selenu w glebie.
Najbogatszym źródłem selenu są orzechy brazylijskie, owoce morza i mięso ( podroby ).
DDD: Dorośli 55 mcg/dzień.
Ilość żelaza w organizmie osoby dorosłej wynosi około 4 gramy. Największa część (70%) żelaza w organizmie człowieka zawarta jest w hemoglobinie, barwniku krwi czerwonej, która wchodzi w skład czerwonych krwinek (zapewniają przenoszenie tlenu z płuc do innych tkanek). Około 15-30% żelaza w organizmie to tzw. żelazo magazynujące, które jest związane z białkami.
Przy braku żelaza powstaje mniej czerwonego barwnika krwi i pojawia się tak zwana anemia. Konsekwencją tego stanu jest niedostateczne dotlenienie tkanek. Przede wszystkim niedobór ten objawia się w tkankach najbardziej zależnych od tlenu - mózgu, mięśniach, skórze. Generalnie anemia i wynikające z niej zwiększone zapotrzebowanie na tlen objawia się uczuciem duszności nawet przy niewielkim wysiłku. Straty żelaza wynoszą około 0,5-1 mg dziennie, u kobiet większe straty rzędu 1,5-2 mg są spowodowane miesiączką. Sportowcy również mają większe spożycie ze względu na wysoki stopień natlenienia.
Najwięcej żelaza, bo prawie połowę dziennej dawki, pozyskujemy jedząc mięso i podroby. Pomimo znacznej zawartości tego pierwiastka w źródłach roślinnych, gdzie jest on związany z niektórymi fitochemikaliami (fityniany), żelazo jest stamtąd bardzo słabo wchłaniane. Weganie zmuszeni są zatem skupić większą uwagę na jego podaży. Kiełki pszenicy, fasola, soczewica, morele, śliwki, orzechy laskowe i migdały są ważnymi źródłami żelaza z produktów roślinnych. Wystarczającą podaż żelaza można także zwiększyć poprzez przyjmowanie witaminy C.
Wchłanianie żelaza zmniejsza np. większa zawartość błonnika w diecie, nadmierne spożycie herbaty lub kawy, niektóre leki zmniejszające kwasowość treści żołądkowej (leki zobojętniające sok żołądkowy).
DDD: Dorośli 14 mg/dzień.
Fosfor jest (zaraz po wapniu) drugim najbogatszym minerałem w organizmie. Około 85% całkowitej ilości znajduje się w kościach i zębach, reszta jest rozprowadzana we krwi i niektórych tkankach. Jedną z najważniejszych funkcji fosforu jest współdziałanie z wapniem w tworzeniu kości i utrzymaniu zdrowych zębów. Wchodzi także w skład tzw. adenozynotrójfosforanu (ATP), czyli substancji dostarczającej energię wszystkim komórkom organizmu.
Niedobór fosforu występuje bardzo rzadko, może prowadzić do łamliwości kości i zębów, zmęczenia i ogólnego osłabienia fizycznego. W praktyce mamy do czynienia raczej z odwrotnym problemem – na skutek nadmiernego spożycia napojów typu cola, serów topionych i wędlin, w których fosfor występuje w postaci soli (fosforanów), większość społeczeństwa ma nadmiar tego pierwiastka.
Zdecydowana większość ludzi dostarcza wystarczającą ilość tego minerału ze swojej normalnej diety (ryby morskie, orzechy, produkty mleczne, żółtko jaja).
DDD: Dorośli 700 mg/dzień.
Najważniejszą funkcją chromu w naszym organizmie jest wspomaganie wykorzystania insuliny (hormonu transportującego cukier z krwi do komórek, który następnie wykorzystywany jest jako źródło energii). Już samo spożycie chromu może zapobiec cukrzycy u osób z insulinoopornością.
Regularne spożywanie wystarczającej ilości chromu może również obniżyć poziom cholesterolu LDL (złego) i trójglicerydów we krwi. Chrom jest bardzo często promowany w związku z odchudzaniem, jednak efekty te są dyskusyjne.
Do produktów zawierających chrom zaliczają się produkty pełnoziarniste, suszone śliwki, orzechy, drożdże i owoce morza.
DDD: Dorośli 40 mcg/dzień.
Choć nasz organizm potrzebuje jedynie minimalnej ilości tego pierwiastka, tak ważne jest, aby dodawać go do różnych produktów spożywczych, najczęściej do soli. Na jej niedobór cierpi prawie 2 miliardy ludzi na całym świecie. Jod pełni w naszym organizmie tylko jedną funkcję – jest niezbędny do produkcji przez tarczycę tyroksyny (hormonu kontrolującego metabolizm wszystkich komórek organizmu). Tarczyca wpływa na wzrost dzieci, reprodukcję, funkcję nerwów i mięśni, rozkład białek i tłuszczów, wzrost paznokci i włosów. Niedobór jodu powoduje powiększenie tarczycy, zwane wolem.
Najbogatszym źródłem jodu są zwierzęta morskie, ze źródeł roślinnych, np. wodorostów. Populacje śródlądowe na ogół wykazują niedobory tego pierwiastka w swojej diecie, pochodzącej z dostępnych w naszych szerokościach geograficznych pokarmów bogatych w jod, np. aronii.
DDD: Dorośli 150 mcg/dzień.
Cynk należy do szerokiego spektrum enzymów potrzebnych do gojenia się ran, wzrostu, zachowania płodności i syntezy białek. Pomaga w podziale komórek, chroni wzrok, zwiększa odporność i chroni przed wolnymi rodnikami. Stosuje się go przy trądziku, osłabionym układzie odpornościowym, łagodnym rozroście prostaty, zapaleniu gruczołu krokowego (zapalenie prostaty) lub zespole insulinooporności.
Jajka, mięso, ostrygi, owoce morza, pestki dyni i kiełki pszenicy są dobrym źródłem cynku. Niedobór cynku jest dość powszechny u ludzi żyjących w biednych krajach. Nawet w krajach rozwiniętych kobiety w ciąży o niższych dochodach mogą mieć graniczne niedobory cynku. Generalnie wegetarianie, alkoholicy, częściej mężczyźni niż kobiety.
RDA: 15 mg
Kateřina Spurná
Zajęcia prowadzone przez mgr. Mogę tylko polecić Martina Jelínka. Byłem bardzo zadowolony z tematu i podziału poszczególnych zajęć lekcyjnych. Wszystko ładnie i systematycznie wytłumaczone. To niewiarygodne, jak ważne jest całościowe spojrzenie na klienta i jego potrzeby. Sama zajmuję się psychologią i udowodniłam już, że psychologia odgrywa ważną rolę w redukcji masy ciała, bo jeśli my nie uwierzymy w siebie, to kto inny może w nas uwierzyć? Miłość do siebie i pewność siebie są ważne. A ja dziękuję mgr Martinowi Jelínkowi, ponieważ pomógł mi zrozumieć problematykę żywienia. Wybrałam internetowy kurs doradcy żywieniowego, który mogłam studiować pracując. Zdecydowałem się na kurs, ponieważ czuję, że misją mojego życia jest pomaganie ludziom w drodze do dobrego życia, moja praca przestała mnie spełniać i nie widziałem w niej przyszłości, więc wyruszyłem na drogę, którą czuję jest właściwy i poprawny. Największą przyjemność sprawia mi odkrywanie i badanie wpływu diety na nasze życie, a największą radość czerpię z postępów klientów. Nauka w formie map myśli jest świetna, nauka przebiega niemal automatycznie. :-) Jestem wdzięczny, że ukończyłem kurs ze świetnym wykładowcą Panem Mgr. Marcin Jelínek. :-)
Vladimíra Vavroušková
Witam, walczę z tym już jakiś czas. Dodzwoniłem się do niego osobiście rozwoju i kiedy dostałem książki Luisy Hay, spodobał mi się ten pogląd lubił psychosomatyczny aspekt choroby. Stopniowo zacząłem dostrzegać choroby w inny sposób i kiedy ktoś wspomniał mi, że ma chorobę, od razu mi to powiedział zastanawiał się, co się za tym kryje. Ale na samym początku mojej drogi do zdrowia była moja cukrzyca, którą jestem miała około 5 lat. Stopniowo się go pozbyłem i dzięki mojemu podejściu do odżywianie wróciło do mojego życia. Ale w zeszłym roku zdecydowałem się na zmianę żywnościowy. Przeszedłem od „masarytanizmu” do surowego 4till i v We wrześniu tego samego roku wartości miałem już w porządku. Udało mi się dzięki zmianie styl życia w celu wyeliminowania innych chorób (np. Candida). Postanowiłam więc pomóc zrozumieć tę chorobę – cukrzycę „Dwa” dla innych osób cierpiących na tę chorobę. Jednak bałam się, że to zrobię mogła ranić ludzi, więc najpierw ukończyłem Mgr. Marcin Jelínek kurs Żywienie w cukrzycy. Szczerze podoba mi się jego praca przepisał słowo po słowie do notatnika. Wtedy zrozumiałem, że trzeba to zrobić mogłaby pomóc dalej i bezpiecznie, muszę się jeszcze bardziej kształcić. Po długich poszukiwaniach w Internecie doszedłem do wniosku, że jeszcze dalsze badania Skończę studia u M. Jelínka. Bardzo się cieszę, że podjąłem taką decyzję ponieważ kurs spełnił to czego od niego oczekiwałem. zrozumiałem połączeń, jak to działa w organizmie, kiedy coś jemy, czyli dla diabetyków bardzo ważne. Ja też to zrozumiałam, choć radykalna zmiana mi pomogła bez mięsa, produktów pochodzenia zwierzęcego, tylko na owocach i warzywach, nie jest to konieczne pracować dla innych. Nauczyłam się tu szanować innych w czym oni jedzą Przez pół roku przyznałam też, że suplementy diety są bardzo ważne ważny. Zyskałem do nich zaufanie, jakie miałem przed przystąpieniem do kursu jej brakowało. Cieszę się też, że dowiedziałam się jak to jest z somatotypami v dziedzinie żywienia. Nigdzie w internecie nie mogłem znaleźć takich informacji. Lubiłem to Zdobyłem także wgląd w Ajurwedę i TČM. Chociaż nie jestem pewien, który Od strony technicznej kurs również mi się podobał. W trakcie Nauczyłam się pracować z mapami myśli, dzięki czemu się uczyłam pamiętała lepiej. Najbardziej jednak zainteresowała mnie możliwość tworzenia menu poprzez grę ZOF. Bardzo to lubię. Znalazłem podobne aplikacje w Internecie, ale nikt nie ma "ZOFki". Jest prosty, przejrzysty, dobry i łatwy w użyciu on pracuje Kurs obejmuje również konsultację online, podczas której Martin Jelínek cierpliwie odpowiada na pytania uczniów. Z niecierpliwością czekam na kolejne kursy Martina Jelínka. Niniejszym dziękuję za możliwość odbycia kursu online, ponieważ mieszkam poza granicami Republiki Czeskiej i także za przekazywanie swojego doświadczenia. Mogę wziąć udział w kursie Polecam, bo jestem bardzo zadowolony z tego kursu.
Mgr. Petra Ponocná
Jako osoba świecka od kilku lat interesuję się alternatywnymi stylami odżywiania i zdrowiem człowieka. Po tym jak kilku znajomych zaczęło się do mnie kontaktować z pytaniami dotyczącymi odżywiania, zdecydowałam, że nie będzie złym pomysłem przejść jak najlepsze szkolenie zawodowe i zapisać się na kurs konsultanta żywieniowego, aby dowiedzieć się czegoś nowego zarówno w dziedzinie żywienia, jak i żywienia i zdrowie ludzkie. Ponieważ podchodzę holistycznie do zdrowia człowieka i nie lubię widzieć świata w czerni i bieli, moim celem był wybór kursu, który choć w części będzie zgodny z duchem mojego myślenia, a jednocześnie będzie wystarczająco krytyczny, kompleksowy i profesjonalny. Kurs Mgr. Wszystkie te wymagania ku mojej radości spełniła Martina Jelínka. Nie tylko znacznie lepiej znam się na odżywianiu i suplementacji. Dowiedziałam się także wielu nowych i bardzo przydatnych informacji, a sam kurs wzbogacił mnie pod względem rozwoju osobistego. Kurs jest dosłownie wypełniony informacjami i obejmuje lekcje ajurwedy i medycyny chińskiej. Wykorzystując materiały edukacyjne i filmy, Pan Jelínek skłonił nas do kompleksowego przemyślenia danego problemu, czy jest to choroba, żywność, czy może kwestia suplementów witaminowych. Bardzo doceniam także jego wyjątkowe podejście, zaangażowanie i chęć doradzenia i pomocy we wszystkim. W związku z tym chciałbym, aby pan Mgr. Chciałbym podziękować Jelínkowi i liczyć na dalszą współpracę.
