Dysfunkcja pęcherzyka żółciowego to jedna ze współczesnych chorób, której przyczyną jest przede wszystkim nadmiar pożywienia i nieodpowiednia kompozycja jadłospisu. Najbardziej rozpowszechnionym problemem jest zapalenie pęcherzyka żółciowego, czyli kamica żółciowa.
Jego występowanie i rozprzestrzenianie się jest „ciekawe” – dotyka nie tylko zachodniej części cywilizacji, której dieta charakteryzuje się nadmiarem, jest także rozpowszechniona w krajach rozwijających się, gdzie większość populacji cierpi z powodu głodu (40-50% dorosłych w Europie). Częściej (2-3x) dotyka kobiety (po 40 roku życia), istnieje związek z wpływem estrogenu. W Czechach na kamicę żółciową cierpi ponad milion osób (43% kobiet i 28% mężczyzn po 50. roku życia).
Przyczyną zapalenia są niektóre mikroorganizmy wywołujące infekcję pęcherzyka żółciowego. Do pęcherzyka żółciowego dostają się:
- z jelita cienkiego ( Escherichia coli ),
- krew ( paciorkowce ).
Jednak kamienie żółciowe, które są złogami cholesterolu lub bilirubiny wapniowej, odgrywają kluczową rolę w rozwoju zapalenia pęcherzyka żółciowego. Nawarstwia się przez wiele lat i zaczyna powodować problemy, gdy pozostaje w szyi pęcherzyka żółciowego i powoduje blokadę przepływu żółci. Stan taki objawia się stanem zapalnym, infekcją i bólem. Jeśli kamienie znajdują się w pęcherzyku żółciowym, stan ten nazywa się kamicą pęcherzyka żółciowego. Jeśli zlokalizowana jest w drogach żółciowych, mówimy o kamicy żółciowej. Rozmiar kamieni jest zwykle niewielki (w milimetrach), ale mogą urosnąć do kilku centymetrów. Różna jest także ich liczba.
Dokładne przyczyny powstawania kamieni żółciowych nie są znane, ale znamy czynniki, które w największym stopniu przyczyniają się do ich powstawania:
1. Genetyka.
2. Demografia.
W Europie Północnej i Środkowej oraz w Ameryce Północnej i Południowej częstość występowania kamieni żółciowych jest wysoka. Z kolei w Azji, Afryce i na Pacyfiku jest on stosunkowo niski.
3. Wiek.
Ryzyko wystąpienia kamieni żółciowych wzrasta wraz z wiekiem u obu płci, diagnozę najczęściej ustala się w latach 50. i 60. XX wieku.
4. Płeć.
Częściej dotknięte są kobiety. Zwiększone powstawanie kamieni w okresie dojrzewania i ich zmniejszenie po menopauzie można wytłumaczyć zmianami hormonalnymi (głównie estrogenami i progesteronem).
5. Ciąża.
Ryzyko znacznie wzrasta w przypadku kobiet, które miały trzy lub więcej ciąż. Ryzyko rozwoju jest mniejsze, jeśli pierwsza ciąża nastąpi po 30. roku życia.
6. Leczenie hormonalne.
W przypadku stosowania starszego rodzaju antykoncepcji hormonalnej ryzyko rozwoju kamicy żółciowej jest 2-2,5 razy większe. Podobnie ryzyko wzrasta w przypadku menopauzy podczas leczenia estrogenami oraz u mężczyzn chorych na raka prostaty leczonych estrogenami.
7. Otyłość.
U osób otyłych ryzyko zachorowania jest 3-4 razy większe niż u osób w tym samym wieku z prawidłową masą ciała. Do 6 razy częściej u osób chorobliwie otyłych.
8. Diety redukcyjne.
Prześledzono także związek zwiększonego tworzenia się kamieni żółciowych podczas szybkiej utraty wagi – kamienie tworzą się u około połowy osób odchudzających się.
9. Warunki zdrowotne.
Są to najczęściej:
10. Leki.
Najbardziej znane jest działanie niektórych środków hipolipidemicznych, które zwiększają nasycenie żółci cholesterolem lub zakłócają krążenie kwasów żółciowych.
Zapalenie pęcherzyka żółciowego dzieli się na:
1. Ostry (krótkoterminowy),
2. Chroniczne (długotrwałe).
Zapalenie objawia się zwykle gorączką i bólem w okolicy pęcherzyka żółciowego, często występują nudności i wymioty.
Leczenie zapalenia polega na:
- dieta,
- stosowanie okładów z lodu,
- stosowanie leków hamujących skurcze pęcherzyka żółciowego,
- przy chirurgicznym usunięciu pęcherzyka żółciowego (cholecystektomia).
Jeśli chodzi o dostosowanie diety w przypadku problemów z pęcherzykiem żółciowym, rozróżnia się, czy jest to ostry stan zapalny, czy przewlekła faza problemu. Dieta pęcherzyka żółciowego w ostrej fazie obejmuje rygorystyczne zasady. W przypadku przebiegu przewlekłego są one jednak znacznie łagodniejsze, leczone są:
1. Bilans energetyczny.
Spożycie energii powinno być zrównoważone z produkcją, reżim redukcyjny zalecany jest tylko osobom otyłym.
2. Regulacja ilości i jakości tłuszczów.
Preferowane są tłuszcze pochodzenia roślinnego, aby zapewnić odpowiednie proporcje kwasów tłuszczowych jednonienasyconych i wielonienasyconych. Aby zachować ich stabilność, zaleca się unikać znacznych obróbek cieplnych. Jednocześnie eliminowane są źródła spalonych tłuszczów.
3. Częstotliwość posiłków.
Najlepszą profilaktyką zapalenia pęcherzyka żółciowego jest regularne opróżnianie jego zawartości. Dlatego preferowana jest regularność w rozkładzie codziennych posiłków i większa liczba mniejszych porcji.
4. Dobór odpowiednich gruntów i ich dostosowanie.
Jedzenie jest przygotowywane w taki sposób, aby niepotrzebnie nie podrażniało układu trawiennego. Należy zatem unikać niektórych pokarmów zawierających twardą skórkę, części zdrewniałe, nasiona lub jądra, a także ostrych przypraw, skoncentrowanych źródeł cukru, soli, kwasów, alkoholu lub CO2.
Często nieodpowiednie są także mocne buliony i buliony mięsno-kostne, skórki powstałe podczas pieczenia, zbyt gorące lub odwrotnie zimne potrawy i napoje.
Mgr. Pavlína Byrtusová
Dziś nie wystarczy mieć przegląd tylko poszczególnych aspektów żywienia, bo żywienie jako takie ma charakter globalny (dla sportowców, dzieci, osób odchudzających się...). Kursy, seminaria, szkolenia, pogadanki Martina Jelínka mogą wiele przekazać przekonujące informacje w każdym obszarze żywienia. Jest nie tylko bogata i różnorodna zakres informacji, ale także język M. Jelínka, który w dzisiejszej epoce SMS-ów jest bardzo orzeźwiający ;-). Jeśli dana osoba jest zainteresowana zrozumieniem odżywiania, doradź sobie siebie i innych i nie „zagubić się” w zalewie „polecanych” wskazówek żywieniowych krążących nie tylko w internecie, polecam zaliczyć chociaż jeden kurs :-)
Zdeněk Červinka
Cenię sobie możliwość kontynuowania nauki w systemie po ukończeniu kursu www.kurzyatac.cz dalej i rozwijaj swoje umiejętności w tej dziedzinie. Potrafię także aktywnie współpracować z wykładowcami, za co jestem im bardzo wdzięczny.
Ing. Marek Smetana
Patrząc wstecz, bardzo się cieszę, że dołączył do kursu, którego uczył mistrz żywienia, mistrz Martin Jelínek. Dowiedziałem się, co twierdzi tysiące lat nauki Wschodu, ale także szeroki zakres wiadomości z zakresu nauk o żywności. Przebieg był urozmaicony, nie było chyba teorii dietetycznych. Ci, którzy uważali i przygotowywali się do lekcji, z pewnością podejrzewają, że w ich diecie obecne są pszczoły bije... Pomimo tego, że pan Jelínek jest weganem, ma obiektywne poglądy dietetyczne. Wielkie dzięki, mistrzu, że zechciałeś udzielić mi wszystkich informacji i radzę przekazać darowiznę! Podziękowania i pochwały należą także do Twoich kursów na temat mleka, cukrzycy i tego, jak powinny odżywiać się dzieci!
