Wstęp / Co się u nas studiuje / Balans energetyczny
Gdy tylko wybierzemy odpowiednie dla nas spektrum pokarmów i ustalimy odpowiednie proporcje składników odżywczych, starając się stworzyć dietę odpowiadającą naszym indywidualnym potrzebom, powinniśmy wziąć pod uwagę także ilość energii, jaką dostarczamy organizmowi. W szerszym kontekście należy kontrolować tzw. bilans energetyczny. To druga zasada Strefy Optymalnego Funkcjonowania ( ZOF ), która jest integralną częścią naszej filozofii i stanowi trzon nauki u nas.
Bilans energetyczny to stosunek energii wejściowej i wyjściowej. Zrównoważoną równowagę osiągamy w sytuacjach, gdy ilość energii zużytej jest równa ilości energii uwolnionej. Rozróżniamy dodatni i ujemny bilans energetyczny.
Powstaje w sytuacjach, gdy dochodzi do nadmiernego spożycia energii (duża ilość pokarmu, nadmiar węglowodanów o zbyt dużej wartości indeksu lub ładunku glikemicznego, duży udział tłuszczów...). Nadmiar energii magazynowany jest w zapasach tłuszczu, zwiększając w ten sposób masę ciała.
Występuje w sytuacjach bardzo niskiego spożycia energii. Organizm zmuszony jest także do korzystania z energii zmagazynowanej w rezerwach. Masa ciała zawsze maleje, metabolizm „przestawia się” na procesy kataboliczne.
Pracując z tą regułą, musisz postępować w następujący sposób:
Energię zawartą w pożywieniu, uwalnianą lub zużywaną w procesach metabolicznych wyraża się najczęściej w jednostkach ciepła – kaloriach. Jedną kalorię definiuje się jako ilość ciepła potrzebną do ogrzania 1 g wody o 1°C (z 15°C do 16°C). Ta ilość ciepła jest bardzo mała, dlatego w praktyce przy ocenie wartości odżywczej powszechnie stosuje się jednostki kilokalorii (1kcal = 4180 J). Międzynarodowa jednostka energii to jeden dżul (energia zużyta, gdy 1 kg porusza się z siłą 1 niutona po drodze o długości 1 metra). Do przeliczenia kcal na dżule można zastosować współczynnik 4,2 (dokładniej 1 kcal = 4180 dżuli = 4,18 kJ).
Przegląd ilości energii powstałej w wyniku spalania (trawienia) poszczególnych składników odżywczych:
| Odżywka | w kalorymetrze w kcal | w kalorymetrze w kJ | kcal w organizmie | w ciele kJ |
|---|---|---|---|---|
| Węglowodany | 4.1 | 17.22 | 4 | 17 |
| Tłuszcze | 9.4 | 39,48 | 9 | 38 |
| Białka | 5.6 | 23.40 | 4 | 17 |
Dokładność tych obliczeń jest wysoce dyskusyjna i praktycznie niewykonalna w praktyce.
Problemem jest:
Nie ma zatem sensu opierać koncepcji jedzenia wyłącznie na liczeniu energii. Niestety, zdecydowana większość ludzi w społeczeństwie zachodnim podąża tą drogą, co skutkuje także spektrum problemów, z jakimi spotykają się przy tworzeniu jadłospisów i oczekiwaniu na ich wpływ. Praca z bilansem energetycznym jest jednak konieczna przede wszystkim z dwóch powodów:
Mgr. Martin Jelínek
Tereza Mandová
Zacząłem interesować się dietą, kiedy próbowałem schudnąć i kiedy zacząłem zdawać sobie sprawę, że wszystko działa zupełnie inaczej niż to, co mi mówili różni dietetycy czy trenerzy fitness, a właściwie udało mi się schudnąć tylko dzięki temu, że zacząłem naprawdę jeść, zaczęło to interesować temat coraz częściej. Szukałam informacji na temat funkcjonowania organizmu, wpływu żywności i suplementów na organizm, ale niestety informacje ogólnodostępne były dość mylące i za każdym razem nieco inne. Wtedy natknąłem się na kurs Mgr. Jelínka – Konsultant ds. żywienia i suplementacji, który zaimponował mi swoją kompleksowością. Nie powiem, że interesowały mnie wszystkie tematy, ale po prostu powiedziałam sobie, że to część każdej szkoły, coś, czym się nie interesuje i nie cieszy, ale trzeba się tego nauczyć. Po kilku lekcjach kurs coraz bardziej mnie przekonuje, bo wszystko jest napisane jasno, zrozumiale i bardzo atrakcyjnie. Muszę bardzo podziękować panu Jelínkowi za wsparcie podczas kursu, gdy tylko czegoś nie byłam pewna, chętnie mi pomagał lub wskazywał właściwy kierunek. Choć obecnie nie mam ambicji pracować jako dietetyk, robię to dla zabawy i aby pomóc osobom w moim otoczeniu, planuję skorzystać z innych kursów i egzaminów państwowych Pana Jelínka.
Marcela Sikorová
Jakiś czas temu sama przeszłam redukcję wagi, zaczynając od wagi nieco ponad 100 kg. Kiedy otrzymałam od konsultantki pierwsze menu, nie mogłam uwierzyć, ile mam zjeść – była to dla mnie niewyobrażalna ilość jedzenia, a niektórych potraw nawet nie znałam. Z biegiem czasu, gdy zgłębiałam „tajemnice” zbilansowanej diety, zaczęło mi to tak bardzo sprawiać przyjemność, że postanowiłam się udoskonalić :-) Polecono mi kurs na konsultanta żywieniowego Pana Jelínka. Lekcje są napisane przejrzyście, testy śródsemestralne stanowią świetną powtórkę, a filmy wideo są wisienką na torcie. Dla mnie osobiście ważne jest również to, że pan Jelínek był wspaniałym lektorem, który „trzyma za rękę” nie tylko do momentu ukończenia certyfikatu. Polecam kursy Atac i jeszcze raz dziękuję w swoim imieniu :)
Mgr. Petra Kuderová
Konsultant kursowy ds. żywienia i suplementacji Pan Mgr. Wybrałem Martina Jelínka głównie ze względu na moje dzieci. Chciałem poszerzyć swoją wiedzę na temat zdrowego odżywiania i uzyskać nowe informacje na temat składu żywności, którą podaję dzieciom. W trakcie kursu otrzymałem te informacje w formie wyczerpującej i kompletnej, a dzięki seminariom również w formie rozrywkowej. Choć pierwotnie nie miałam zamiaru sama udzielać porad z zakresu żywienia, zainteresowanie znajomych i szerszego otoczenia utwierdziło mnie w przekonaniu, że mogę łączyć swoje hobby z pracą i przekazywać zdobytą wiedzę dalej. Kurs Mgr. Mogę gorąco polecić Jelínek każdemu, kto chce zdobyć wykształcenie w danym kierunku, a także tym, którzy chcą pracować w tym zawodzie. Moim zdaniem ten kurs jest najbardziej wszechstronną ofertą na rynku czeskim ze względu na swój szeroki zakres.
