Wybrane pytania z konsultacji on-line, która jest integralną częścią organizowanych przez nas kursów.
Co oznacza termin kwasowość oliwy z oliwek? Jak to się ma do punktu dymienia?
O kwasowości oliwy z oliwek decyduje zawartość tzw. wolnych kwasów tłuszczowych. Obowiązuje zasada – im niższa zawartość tych kwasów, tym wyższa jakość oleju. Wysokiej jakości oliwy z oliwek nie powinny zawierać więcej niż 1% wolnych kwasów, a wartość poniżej 0,5% już świadczy o wysokiej jakości oliw. Zawartość wolnych kwasów nie jest bezpośrednio powiązana z temperaturą spalania, po osiągnięciu tzw. punktu dymienia dochodzi do nieodwracalnych zmian w strukturze chemicznej oleju i powstawania substancji rakotwórczych.
Twierdzenie to dominuje w naszym regionie, ze względu na intensywną promocję ze strony jego producentów. Technicznie rzecz biorąc, nie jest to prawdą, ponieważ jeśli porównać oliwę z oliwek i olej rzepakowy, oba w formie rafinowanej, oliwa z oliwek wyjdzie lepiej. Dzieje się tak dlatego, że zawiera więcej tłuszczów nasyconych i jednonienasyconych, które są bardziej stabilne temperaturowo niż tłuszcze wielonienasycone, w które bogatszy jest rzepak. Ghee jest tłuszczem korzystnym do manipulacji termicznej – zawiera przeważającą część tłuszczów nasyconych, dzięki czemu ma bardzo wysoki SP. Tyle, że należy zachować ostrożność w odniesieniu do jego całkowitej ilości właśnie ze względu na kwasy tłuszczowe nasycone w ramach monitorowania dziennej proporcji tłuszczów nasyconych do nienasyconych (powinna wynosić około 1:2).
Do wyboru jakościowej oliwy z oliwek można kierować się kilkoma kryteriami, najważniejsze z nich to dwa: 1. Kwasowość – określana jest na podstawie zawartości wolnych kwasów tłuszczowych (powinna wynosić do 0,5%). Nie kupuj produktu, który nie przedstawia tych danych, nie masz gwarancji jego jakości. Ale jeśli np. będziecie kupować ropę naftową od małych producentów (firm rodzinnych), to oni też zazwyczaj nie podają tej wartości, często uważają tę kwotę za niepotrzebną inwestycję finansową, zwiększającą ich koszty. 2. Stopień filtracji (rafinacji) oleju – do smażenia na zimno lepiej jest wybierać olej niefiltrowany, zawartość substancji prozdrowotnych jest tutaj znacznie większa. Można to rozpoznać po tym, że olej nie jest całkowicie klarowny, a w dodatku na zimno szybciej twardnieje (lub wytrącają się niefiltrowane zanieczyszczenia – lecytyny itp.).
Podane wartości dotyczą olejów, które są filtrowane – tj. zawierają czysty olej bez dodatków (=substancje naturalnie występujące w oleju, np. lecytyna, składniki fitochemiczne itp.), które znacznie obniżają temperaturę spalania. Ogólnie rzecz biorąc, gdy olej poddany obróbce cieplnej zacznie dymić, oznacza to, że go przepalasz, tj. punkt dymienia został przekroczony i należy obniżyć temperaturę.
W przypadku oleju znaczenie ma to, czy jest on filtrowany, gdyż zawartość cząstek nierozpuszczalnych znacząco obniża jego temperaturę dymienia. Oleje filtrowane powszechnie stosuje się do obróbki cieplnej, ich temperatura wypalenia mieści się w przedziale 180 – 210 stopni Celsjusza.
W przypadku oleju znaczenie ma to, czy jest on filtrowany, gdyż zawartość cząstek nierozpuszczalnych znacząco obniża jego temperaturę dymienia. Oleje filtrowane powszechnie stosuje się do obróbki cieplnej, ich temperatura wypalenia mieści się w przedziale 180 – 210 stopni Celsjusza.