Wstęp / Co się u nas studiuje / Nietolerancja glutenu
Celiakia to poważna, trwająca całe życie choroba autoimmunologiczna jelit, spowodowana nietolerancją białek glutenowych w diecie. Jest to problem układu odpornościowego, gdy gluten zostaje błędnie rozpoznany przez układ odpornościowy (jako substancja szkodliwa dla organizmu) i organizm zaczyna wytwarzać przeciwko niemu przeciwciała. Prowadzi to do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego (= warstwy enterocytów) i zapalenia błony śluzowej. Uszkodzona powierzchnia błony śluzowej nie może się zregenerować i następuje zmniejszenie (= wygładzenie) kosmków, szczególnie w okolicy przełyku i dwunastnicy.
Gluten to lepkie białko składające się z dwóch składników:
Powodują celiakię. Lokalizacja Prolaminy znajduje się w:
Owies nie zawiera glutenu, lecz peptydy (aweniny), z których część jest w stanie wiązać przeciwciała z peptydami gliadyny. Z tego powodu owies jest przedstawiany jako stosunkowo „bezpieczne” zboże glutenowe dla chorych na celiakię (= wykazuje najniższą toksyczność, przeciwnie, jest najwyższa w przypadku pszenicy). Nietolerancja występuje tylko w przypadku jednego białka.
Są bardziej narażeni na alergię na gluten.
Podaje się, że przeciętna dieta zachodnia zawiera około 10 g glutenu dziennie. Jednak do wywołania celiakii wystarczy zaledwie 100 mg glutenu dziennie. Z tych powodów za bezpieczną dawkę uważa się 20-50 mg glutenu (= 10-25 mg gliadyny) dziennie.
Celiakia występuje zarówno u dzieci, jak i dorosłych i często jest przekazywana w rodzinach z pokolenia na pokolenie. U dzieci czasami objawia się to już w pierwszych miesiącach życia, kiedy rozpoczynają one spożywanie pokarmów stałych zawierających gluten (ciasteczka, ciastka), lub choroba może rozwinąć się nawet w późniejszym okresie życia. U osób dorosłych celiakia najczęściej pojawia się w przypadkach, gdy przez dłuższy czas spożywają nadmiar glutenu, co nie jest ludzkie przewód pokarmowy w tym odporny system dostosowane i responsywne pojawienie się tej bardzo nieprzyjemnej choroby.
O rozwoju celiakii decydują nie tylko czynniki genetyczne i obecność glutenu w żywności, ale często także czynnik wyzwalający (długotrwały stres, infekcja wirusowa, ciąża...). Przyjmuje się, że na celiakię choruje około 1% populacji, ale tylko u około 20% tej liczby diagnozuje się ją. Może wystąpić w każdym wieku, częściej dotyka kobiety niż mężczyzn.
U osób wrażliwych gluten powoduje zaburzenia cienkiej powierzchni jelita (kosmki i mikrokosmki stopniowo zanikają), przez co pogarsza się wchłanianie składników odżywczych z diety.
Typowe objawy to:
Dokładną diagnozę ustala się na podstawie biopsji – pobiera się i bada wycinek jelita cienkiego.
Niektórzy ludzie odczuwają negatywne reakcje (nudności, biegunka, wzdęcia) po spożyciu pokarmów zawierających gluten, jednak błona śluzowa jelita cienkiego nie ulega uszkodzeniu – w takich przypadkach nie jest to bezpośrednio celiakia, ale przede wszystkim „zwykła” nietolerancja glutenu.
Wszystkie te problemy spowodowane spożyciem glutenu są obecnie nieuleczalne, konieczne jest przestrzeganie diety bezglutenowej. Polega to na znacznym ograniczeniu lub wyeliminowaniu glutenu z diety.
W odniesieniu do zawartości glutenu w żywności definiuje się 2 kategorie:
Dzięki temu na diecie bezglutenowej można bezpiecznie spożywać produkty bezglutenowe. Należy jednak liczyć w stosowanej ilości produkty o bardzo niskiej zawartości glutenu i w ten sposób monitorować zawartość glutenu ogółem.
Żywność przeznaczona na dietę bezglutenową oznaczona jest zawsze symbolem przekreślonego kłosa.
Celiakii często towarzyszą nie tylko inne nietolerancje pokarmowe (najczęściej na laktozę ), ale także różne alergie pokarmowe. Takie stwierdzenie ze zrozumiałych powodów komplikuje podejście do diety. Ponieważ towarzyszącym objawem celiakii jest upośledzona zdolność jelit do wchłaniania składników odżywczych, brakuje (ogólnie) pewnych substancji, na których warto skupić uwagę w diecie lub uzupełnić je suplementacją:
Intensywnie badany jest także wpływ organizmów probiotycznych na odbudowę uszkodzonej błony śluzowej jelit. Warto zauważyć, że ryzyko rozwoju celiakii jest znacznie zmniejszone u dzieci karmionych piersią.
Praktyczna koncepcja menu bezglutenowego wydaje się prosta, gdyż w zasadzie zastępuje się zboża bezglutenowe. Faktem jest, że osoby z celiakią muszą zachować ostrożność przy ich wyborze ze względu na ryzyko obecności „ukrytego” glutenu. Jest to nie lada wyzwanie, ponieważ częścią diety są produkty przetworzone, do których producenci często dodają gluten. Najczęściej są to produkty mięsne w tym wędliny, produkty sojowe (sosy, pasta miso), lody, keczupy, musztardy, wyroby cukiernicze i wiele innych.
Stanislava Zachovalová
Od zawsze interesowałam się tematyką żywieniową, choćby dlatego, że sama zawsze zmagałam się ze swoją wagą.Szukałam informacji, a następnie ukończyłam kurs żywieniowy. Podświadomie zawsze czułam, że to mi nie wystarczy.Przeczytałam mnóstwo artykułów na temat odżywiania i tak trafiłam na Mgr. Martin Jelínek i Kurzyatac. ARTYKUŁY POCHODZĄ Z TEGO ŹRÓDŁA :-) Zajmuję się żywieniem i udaje mi się pomagać ludziom w drodze do lepszego życia, jednak jestem zwolenniczką tego, że wiedzy nigdy dość i zawsze warto się kształcić. Zdecydowałem się na kurs Mgr. Martin Jelínek głównie dlatego, że uznaję go za eksperta, a kurs przyciągnął mnie ze względu na swój zakres i możliwość nauki online. Moja chęć przekazywania informacji była na wyciągnięcie ręki :-) Najbardziej zainteresowała mnie gra edukacyjna ZOF - jest to świetne narzędzie, w którym od razu zdobytą wiedzę wprowadzam w życie. Miło było zauważyć, że moją zmianę zauważyli głównie moi klienci. Wiem na pewno, że chcę przejść wszystkie kursy, które prowadzi Mgr. Martin Jelínek oferuje i jestem pewien, że będę zadowolony jako Konsultant ds. żywienia i suplementacji. CZEKAM Z niecierpliwością, DZIĘKUJĘ I GORĄCO POLECAM :-)
Iva Klozová
Od dłuższego czasu zajmuję się zdrowym trybem życia na poziomie laika. Z biegiem czasu chciałam dalej kształcić się w tym kierunku i szukałam jak i gdzie uzupełniać swoją wiedzę z zakresu żywienia. Choć w Internecie jest mnóstwo informacji na ten temat, to jednak człowiek się w tym gubi i nie wie, co jest słuszne, a co nie. Zgłosili się do mnie kursy pana Jelínka, które zakończyły się certyfikatem, ponieważ chciałabym zawodowo pracować w tej dziedzinie i pomagać ludziom czuć się zdrowo i cieszyć się jedzeniem bez obawy, że przytyje. Zajęcia prowadzone przez pana Jelínka są bardzo dobrze zaprojektowane, pomogły mi zrozumieć zagadnienie w nieco innym świetle i szerszym kontekście. Zdecydowaną większość zdobytej wiedzy udało mi się zastosować w praktyce. Zajęcia prowadzone są bardzo praktycznie i funkcjonalnie, doceniam także możliwość indywidualnego tempa nauki. Bardzo zainteresowała mnie praca nad układaniem jadłospisu i bardzo spodobała mi się przejrzysta analiza produktów spożywczych z podziałem na poszczególne grupy, co pomogło mi sprecyzować jak powinna wyglądać urozmaicona dieta oraz z jakich produktów powinien składać się ogólny jadłospis, jakie zasady powinien należy przestrzegać i jakie parametry składników odżywczych z makro i mikroelementów powinna uwzględniać zbilansowana, zróżnicowana dieta. Chciałbym także podziękować Mistrzowi Jelínkowi za okazaną mi pomoc i pomoc, gdy nie zrozumiałem jakiegoś tematu oraz za szansę pomocy innym osobom na drodze do zdrowszego trybu życia. Z pewnością gorąco polecam wszystkie kursy, w których uczestniczyłem.
Radka Hazuchová
Zawodowo zajmuję się żywieniem od ponad dwudziestu lat lot. Jestem dietetykiem i kucharzem zajmującym się żywnością naturalną. Osobiście Nie propaguję żadnego kierunku żywieniowego, zawsze powinien chodzić o równowagę życiową każdą osobę we wszystkich kierunkach. Jako wykładowca i regionalista koordynatorka Szkoły Naprawdę Zdrowej, ukończyłam kurs internetowy Odżywianie dzieci, które pomogły mi w zebraniu dotychczasowych informacji dotyczących dzieci, które są naszą wspólną przyszłością. Dziękuję Martinowi Jelínkowi za wartościowy, dobrze przygotowany kurs, który gorąco polecam każdemu. Terapia żywieniowa ma tylko jeden skutek uboczny, a jest nim Zdrowie, które zyskujesz wszyscy musimy zarabiać swoim zachowaniem i podejściem do życia. Pozwalam Ci posmakuj życia!
