Omega-6

Witam, Panie Jelínek, zainteresowała mnie ta informacja i dlatego chciałbym zapytać o stosunek kwasów omega 3 do 6 u myśliwych i zbieraczy. Jak stwierdziłeś na lekcji, ich stosunek wynosił kiedyś do 1:1. Ostatnio słyszałam, że jakość mięsa wpływa na zawartość kwasów omega 3 i 6 MK. Jeśli więc wybieramy mięso wysokiej jakości (trudne do zdefiniowania – powiedzmy, że idealnie z własnych, znanych hodowli…), to teoretycznie powinno ono zawierać większą proporcję omega 3 MK. To wyjaśniałoby, dlaczego myśliwi i zbieracze mieli tak zrównoważone proporcje MK. Czy ten czynnik odgrywa rolę? A może kolekcjonerzy pozyskali omega 3 MK z innych źródeł? Dziękuję za odpowiedź

Udział poszczególnych grup kwasów tłuszczowych w tłuszczu zwierzęcym zależy przede wszystkim od składu ich diety. Tłuszcz zwierząt żyjących w wolnym środowisku naturalnym zawiera więcej kwasów omega-3 i zwykle mniej omega-6 MK niż u zwierząt utrzymywanych w gospodarstwach karmionych głównie zbożami. Ponadto należy rozróżnić tłuszcz zwierząt stałocieplnych i zimnokrwistych, gdzie przeciętnie ryby są bogatszym źródłem kwasów omega-3. Przykład myśliwych i zbieraczy nie ma uniwersalnego zastosowania w warunkach współczesnej cywilizacji. Nasi przodkowie prowadzili zupełnie inny tryb życia pod względem czynników stresowych, poziomu aktywności fizycznej, ilości i jakości pożywienia, w tym jego regularności, mieli inne zróżnicowanie mikroflory jelitowej... Porównanie ich i naszej dotychczasowej diety z naciskiem na temat stosunku O3:O6 jest w zasadzie zupełnie nietrafiony, gdyż: 1. Myśliwi i zbieracze nie spożywali zbóż (lub jedynie absolutne minimum w postaci nasion traw), które obecnie są największym źródłem O6 w diecie, 2. Kluczowym źródłem O3 nie było mięso, jak się powszechnie przedstawia, ale przede wszystkim owady (te ostatnie są najbogatszym źródłem tłuszczów omega-3 w historii), a także nasiona niektórych roślin i orzechów. Mięso i ryby stanowiły jedynie dodatkową część menu opartego na możliwości połowu tych zasobów. Pomimo tego, że owady są powszechnym elementem diety niektórych kontynentów i przeżywają obecnie rozkwit jako potencjalny pokarm przyszłości, nie da się tego porównać z warunkami życia myśliwych i zbieraczy, ich metabolizm kształtował się diametralnie różne czynniki.

Dobry dzień. W tej lekcji w jednym miejscu stwierdzacie, że eikozanoidy powstają z kwasów o-3 i zmniejszają stany zapalne, a w innym miejscu, że nadmiar o-6 sprzyja tworzeniu się substancji o działaniu zapalnym – eikozanoidów. Jak mam to rozumieć? Dziękuję za odpowiedź.

Eikozanoidy to substancje powstające z wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, w szczególności kwasów eikozapolienowych (= kwasy o 20 atomach węgla, od greckiego eikosi = 20). Dzielą się one dalej na dwie grupy: 1. Prostanoidy, do których należą prostaglandyny, prostacykliny i tromboksany, 2. Leukotrieny. Każda z tych grup pełni w organizmie określone funkcje. Tłuszcze omega-3 i omega-6 są szczególnie ważne w tworzeniu fizjologicznie istotnych eikozanoidów. Ponieważ te grupy MK są częścią diety, powstawanie poszczególnych typów eikozanoidów zależy od jakości diety, a konkretnie od proporcji tłuszczów omega-3 i omega-6. W uproszczeniu przedstawiono fakt, że w oparciu o stosunek O3 i O6 w organizmie powstają eikozanoidy o działaniu prozapalnym (z przewagą O6) lub odwrotnie przeciwzapalnym (z przewagą O6) przewaga O3).

Witam, czy są jakieś objawy nadmiaru omega 6 nad omega 3? Mam na myśli pewne przejawy, wskaźniki w życiu codziennym, na podstawie których błędny jest wniosek, że te tłuszcze są nieproporcjonalne. Dziękuję.

Jeśli stosunek O6 do O3 jest zbyt wysoki, następuje ogólna wzmożona produkcja czynników prozapalnych w organizmie. Jest to stan, którego de facto nie trzeba w ogóle odczuwać na poziomie subiektywnym, jednak w dłuższej perspektywie równowaga metaboliczna przesuwa się do stanu, w którym występują stany zapalne (najczęściej wiąże się to z rozwojem problemów miażdżycowych, zespołu metabolicznego czy cukrzycy typu 2 – czyli powikłań zdrowotnych, które rozwijają się stopniowo). W praktyce problem polega na tym, że ze względu na konwencjonalny sposób odżywiania te grupy MK są w znacznych dysproporcjach nawet u osób, które poza tym są całkowicie zdrowe, nie cierpią na nadwagę i w zasadzie niczym nie zaprzątają sobie głowy, pierwsze poważne komplikacje mogą nastąpić dopiero po długich latach utrzymywania się takiej dysproporcji.

Witam Panie Jelínek, wspomina Pan o wpływie nadmiaru kwasów tłuszczowych omega 6 na organizm jako dominującym problemie współczesności w temacie O3 i O6. Ale co z rozbieżnością po stronie przewagi O3? Jakie problemy mogą się pojawić? Np. w częstym spożywaniu dużych ilości nasion konopi lub oleju lnianego („bo przecież to zdrowe”) nie znając proporcji, która jest istotna dla równowagi organizmu. Dziękuję za odpowiedź

Sytuacja przewagi tłuszczów omega-3 jest zjawiskiem rzadkim, w zasadzie nawet w warunkach naturalnych nie występuje, musi być sztucznie wywołana stosowaniem suplementów. Spożywając źródła roślinne, otrzymujemy kwas alfa-linolenowy (ALA), który organizm zmuszony jest przekształcić do EPA i DHA, z których pochodzi standardowo przedstawiane działanie O3. Ale ten współczynnik konwersji jest bardzo niski, tj. zwiększone spożycie ALA nie będzie miało wpływu na wynikowe wartości stosunku O3:O6 w organizmie w kierunku przewagi O6. Zbyt duże spożycie O3 (DHA, EPA) ma przede wszystkim negatywny wpływ na krzepliwość krwi – pogarsza krzepliwość krwi, stwarzając tym samym ryzyko wzmożonych krwawień.

Witam, Panie Jelínek, Niedawno uczestniczyłem w wykładzie i wykładowca zwrócił uwagę na orzechy w ogóle, że maksymalnie można je spożywać dwie garści tygodniowo, gdyż zawierają one więcej kwasów omega 6 niż omega 3. Dlatego częste ich spożywanie może sprzyjać stanom zapalnym w organizmie . Osobiście spożywam około garści orzechów dziennie, przeważnie namoczonych. Czy robię coś złego? Czy rzeczywiście stosunek omega 6 do 3 jest niekorzystny dla wszystkich orzechów? Na lekcjach opisujesz to tylko dla orzechów laskowych, gdzie ta informacja się potwierdza, ale czy tak samo jest w przypadku innych orzechów? Kolejne pytanie dotyczące orzechów nerkowca. Skąd mam wiedzieć, że są świeże, a nie utlenione? Czy możliwe pleśnie są w ogóle widoczne gołym okiem? Czy masz jakieś wskazówki, gdzie kupić wysokiej jakości orzechy? Dziękuję za odpowiedź.

Nie ma mowy, żebyś popełnił błąd. Faktem jest, że orzechy zawierają średnio dużą ilość tłuszczów omega-6, co jest niekorzystne w stosunku do omega-3, ale jest to informacja wyrwana z kontekstu. Kluczem jest kontrolowanie proporcji o3 i o6 w koncepcji diety całodziennej, gdzie od każdego z nas zależy, jaką drogą pójdzie w postaci preferencji co do poszczególnych grup pokarmowych. Stan zaawansowanego utlenienia orzechów nerkowca można rozpoznać przede wszystkim po ich kolorze – wraz ze wzrostem stopnia utlenienia zmienia się on w kierunku żółtego. Pleśń można zazwyczaj rozpoznać gołym okiem – są one koloru białego, szarego lub czarnego. Kupuj orzechy najlepiej zważone, a nie pakowane, gdzie nie masz miejsca, aby wizualnie ocenić ich jakość.