Wstęp / Co się u nas studiuje / Nietolerancje pokarmowe
Indywidualne formy nietolerancji niektórych składników żywności ukryte są pod hasłem „nietolerancja pokarmowa”. Są spowodowane utratą zdolności organizmu do trawienia określonej substancji zawartej w pożywieniu z powodu niewystarczającej funkcji enzymów. W ich rozwoju nie biorą udziału procesy immunologiczne (w przeciwieństwie do alergii).
Problemy te mogą powstać także wtórnie na skutek różnych chorób, np. zaburzeń trawienia, czy wchłaniania na skutek biegunki zakaźnej, zapalenia trzustki czy chorób wątroby. W ostatnich latach szeroko wskazuje się także na możliwą przyczynę nietolerancji wynikającą z zaburzeń psychosomatycznych.
Do najczęstszych nietolerancji pokarmowych zalicza się:
1. Nietolerancja laktozy.
W tej postaci nietolerancji przewód pokarmowy nie wytwarza enzymu laktazy, którego zadaniem jest rozkładanie cukru mlecznego.
2. Nietolerancja fruktozy.
Choroba dziedziczna objawiająca się niezdolnością metabolizmu do przetwarzania cukru owocowego (fruktozy).
3. Fenyloketonuria.
Jest to najczęstszy, uwarunkowany genetycznie defekt metabolizmu aminokwasów.
4. Celiakia.
Celiakia objawia się niemożnością trawienia białek glutenowych.
Nietolerancje są związane z brakiem lub brakiem enzymu rozkładającego składnik, który następnie powoduje problem. Najczęstszą przyczyną ich występowania jest predyspozycja genetyczna, ale powstają również na skutek działania niektórych substancji wazoaktywnych (histamina, tyramina, serotonina, tryptamina). Nietolerancje pokarmowe nie są zatem problemem immunologicznym, ale problemem metabolicznym.
W przeciwieństwie do alergii, nietolerancje objawiają się z opóźnieniem (z przerwą kilku dni po spożyciu nieodpowiedniego pokarmu), ich objawy są bardzo różnorodne:
Jedynym rozwiązaniem nietolerancji pokarmowych jest dieta, w której należy unikać problematycznego składnika.
Istnieją również leki wspomagające, polegające na wykorzystaniu enzymów, których organizmowi brakuje – typowym przykładem jest zastosowanie enzymu laktazy w przypadku nietolerancji laktozy.
Modyfikacja diety w przypadku nietolerancji polega na wyeliminowaniu z diety problematycznych składników. W tym celu należy zorientować się w składzie żywności – największym wyzwaniem w praktyce są głównie produkty przetworzone przemysłowo, które mogą zawierać mniejsze ilości substancji niepożądanych. Zajmujemy się takimi sytuacjami przede wszystkim na kursie Konsultant Żywieniowy, podczas którego studenci uczą się pracować z odpowiednią żywnością podczas tworzenia jadłospisów za pomocą aplikacji edukacyjnej ZOF.
mgr inż. Marcin Jelínek
Bc. Mária Šimková
Po napisaniu i wydaniu dwóch książek kucharskich zacząłem jeszcze intensywniej kształcić się w zakresie żywienia, a gdy szukałem odpowiedniego kursu żywieniowego, moją uwagę przykuł kurs ATAC dobrymi rekomendacjami. Urzekła mnie swoją długością i wyrafinowaną treścią. A to nie jest powszechne, szczególnie na Słowacji, gdzie kursy dietetyka są zazwyczaj dość powierzchowne i krótkie. A ja szukałem czegoś więcej. Kursy pana Jelínka dały mi dokładnie to, czego szukałem. Kurs był systematyczny i dobrze zaprojektowany, aby zapewnić solidną podstawę do dalszego rozwoju. Szeroki zakres badania uświadomił mi z kolei, że żywienie jest kwestią bardzo indywidualną, a nie czarno-białą. Albert Einstein powiedział: „Najważniejsze jest, aby ciągle zadawać pytania”. I uważam tę prawdę za ważną w badaniach nad żywieniem. Uczyć się z pokorą i ze znakami zapytania na końcu zdań, aby odżywianie nie stało się tylko teorią, ale wręcz żywą całością, w której przede wszystkim dbamy o indywidualność każdego człowieka. Za duży plus uważam wystarczający czas trwania kursu żywieniowego, dzięki któremu informacje zostają w głowie, pogłębiają się wraz z dodatkowymi studiami i można je ułożyć jak puzzle. Oprócz bogatej teorii, na duży plus widzę aplikację ZOF, w której niemal codziennie tworzyliśmy modelowe menu dla szerokiego grona klientów o różnych wymaganiach. Dzięki temu kurs miał jednocześnie charakter praktyczny, co doceni każdy student. Dla mnie autoryzowany egzamin państwowy był doskonałą weryfikacją mojej wiedzy, a także potwierdzeniem, że kurs ATAC jest naprawdę dobrze przygotowany i pełnowartościowy do zdania tego egzaminu, który nie jest jeszcze dostępny na Słowacji. Był to także punkt wyjścia do kolejnego badania, które rozpocząłem. Protokół GAPS i praca nad żywieniem dzieci zafascynowały mnie na tyle, że dalej zagłębiałem się w studiowanie tego protokołu. Nasz mikrobiom jelitowy jest ściśle powiązany z naszą odpornością i naszym zdrowiem, zarówno fizycznym, jak i psychicznym, wpływa na nasze upodobania, nastrój, hormony... Warto o to dbać. Jestem niezmiernie wdzięczny panu Jelínkowi za jego człowieczeństwo i profesjonalizm, za otwartość i ciężką pracę, osobiste podejście i cenne rad.
Dušan Benák
Dla mnie Kurzy ATAC = Martin Jelínek = pozytywna zmiana :-). Na kurs konsultanta żywieniowego prowadzonego przez Martina Jelínka zapisałem się z kilku powodów: 1. Rekomendacja wykładowcy Martina Jelínka, 2. Kształcenie na odległość, 3. Wykorzystanie map myśli w nauczaniu. Dziś z radością stwierdzam, że wszystkie przerosły moje oczekiwania, ale pierwszy powód był zdecydowanie najkorzystniejszy, bo dzięki Martinowi zrozumiałam, jak działają nasze ciała i umysły, a co najważniejsze, nauczyłam się używać i stosować moją wiedzę w sposób pozbawiony przemocy. Moją pierwszą myślą było poszerzenie moich umiejętności trenerskich i zaoferowanie moim zawodnikom pełniejszego spojrzenia na grę. Jednak Martin zainspirował mnie na tyle, że zaczęłam całkowicie poświęcać się doradztwu i prezentacji zdrowej żywności. Wierzę, że bogata oferta kursów przypadnie Ci do gustu i pozytywnie odmieni Twoje życie.
Renáta Nováková
Zdrowym odżywianiem zajmuję się już jako nastolatka, kiedy uświadomiłam sobie, że muszę kontrolować swoją wagę. Przeszłam przez wiele okresów, kiedy myślałam, że to już koniec, ale potem przyszła ciąża i problemy z tarczycą. Nagle wszystko stało się inne. Szukałem informacji w Internecie, pytałem znajomych itp. Około rok temu wydarzyło się coś, co popchnęło mnie do tego, co robię dzisiaj. Dużą rolę w tym odegrały i nadal odgrywają kursy Martina Jelínka. Oprócz wzięcia udziału w kursie Odżywianie ze sportem, aby uzyskać certyfikat i rozpocząć działalność w tej branży, jego podejście nadal pomaga mi w rozwoju. Złożoność informacji, które nieustannie wypluwa, jest niesamowita. Jest naprawdę dobrze rozwinięty i gdyby ktoś mnie pytał, gdzie i jak zdobyć najwięcej informacji z tego świata, to tylko polecę Martina. Dziś wiem, że zdrowie nie jest za darmo, trzeba nad sobą ciężko pracować i nie chodzi tylko o dietę. Ilekroć nie znam odpowiedzi na pytanie, wiem, że mogę ją znaleźć na stronie internetowej ATAC. Dziękuję Ci za wszystko.